دکتر منصوره جوزای، استاد دانشگاه، پژوهشگر و مخترع با تشریح ابعاد دو اختراع خود در زمینه دیوار سبز خارجی پایدار و بستر کشت زیستی پرداخت؛ اختراعاتی که یکی از آنها با استفاده از آب‌های بازیافتی، پساب فاضلاب شهری و آب خاکستری، امکان ایجاد فضای سبز پایدار در محیط‌های شهری را فراهم کرده و دیگری با کاهش میزان مصرف کودهای شیمیایی و طبیعی و افزایش جذب آب باعث افزایش راندمان بخش کشاورزی می‌شود .
نوآوری‌های جهانی در دیوارهای سبز و بسترهای کشت زیستی با استفاده از آب‌های بازیافتی
در سال‌های اخیر، بسیاری از شهرهای جهان به‌منظور کاهش مصرف آب و بهبود کیفیت محیط‌زیست، از دیوارهای سبز با سیستم‌های آبیاری بازیافتی استفاده کرده‌اند. به‌عنوان مثال، در پروژه‌ای در هلند، سیستم دیوار سبز با استفاده از آب خاکستری توانسته است به‌طور مؤثری در تصفیه آب و کاهش مصرف آن نقش ایفا کند . همچنین، در پروژه‌ای دیگر در کالیفرنیا، دیوار سبز با استفاده از پساب فاضلاب شهری به‌عنوان منبع آبیاری، ضمن کاهش مصرف آب، به بهبود کیفیت هوا و کاهش دمای محیط کمک کرده است .
بسترهای کشت زیستی با استفاده از مواد بازیافتی
در زمینه کشاورزی شهری، استفاده از بسترهای کشت زیستی با مواد بازیافتی به‌منظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی و بهبود کیفیت محصولات، مورد توجه قرار گرفته است. در تحقیقی در اسپانیا، استفاده از خاکستر آلومینیومی به‌عنوان بستر کشت در دیوارهای سبز، توانسته است عملکرد گیاهان را بهبود بخشد و نیاز به آبیاری را کاهش دهد . همچنین، در پروژه‌ای در بریتانیا، استفاده از کمپوست باغی به‌عنوان بستر کشت در دیوارهای سبز، ضمن کاهش هزینه‌ها، به بهبود ساختار خاک و افزایش تنوع زیستی کمک کرده است.
چهل‌وهفتمین جلسه کمیته آب و محیط زیست روز چهارشنبه ۸ مردادماه ۱۴۰۴ با حضور نمایندگان دستگاه‌های اجرایی و شرکت‌های تخصصی استان خراسان رضوی در محل خانه هم‌افزایی انرژی و آب برگزار شد.
اختراع دیوار سبز پایدار با استفاده از آب‌های بازیافتی در ایران
در ایران نیز یکی از پژوهشگران و محققین حوزه باغبانی شهری و کشاورزی پس از مطالعات بسیار در این زمینه محصولی تحت عنوان دیوار سبز پایدار را اختراع کرده است؛ دکتر منصوره جوزای در این باره می‌گوید:«در این سامانه، تلفیق فضای سبز و باغبانی شهری با استفاده از منابع آبی بازیافتی باعث شده است تا اقدامی مؤثر در جلوگیری از هدررفت آب شهری انجام شود. برخلاف دیوارهای سبز ناپایدار که به دلیل تعویض مداوم گلدان‌ها مصرف‌کننده آب هستند و گیاه در آنها پایدار نمی‌ماند، دیوار سبز پایدار طراحی‌شده توسط ما توانسته در دامنه دمایی منفی ۱۰ تا مثبت ۵۵ درجه سانتی‌گراد پایدار بماند.»
این مخترع و پژوهشگر ادامه داد: «به‌کارگیری آب‌های بازیافتی در دیوار سبز، امکان ترویج باغبانی شهری با مصرف آب توجیه‌پذیر را فراهم می‌کند و الگویی مناسب برای شهرهای خشک و نیمه‌خشک محسوب می‌شود.»
بررسی راهکارهای نوین بازچرخانی آب، چالش‌های سامانه محیط‌زیست و نوآوری دیوار سبز در چهل‌وهفتمین جلسه کمیته آب و محیط‌زیست
بسترهای کشت زیستی ایرانی با استفاده از مواد بازیافتی
دکتر جوزای با اشاره به اختراع دیگر خود در زمینه بستر کشت زیستی گفت: «این محصول دانش‌بنیان جایگزین خاک برای تولید محصول کشاورزی می‌شود و علاوه بر کاهش ۵۰ درصدی مصرف کود شیمیایی و بهبود کیفیت محصول، میزان مصرف آب را نیز کاهش می‌دهد. با توجه به بحران آب در استان خراسان رضوی، این نوآوری می‌تواند الگویی برای کشاورزی مدرن و پایدار باشد.»
وی افزود: «مزیت اقتصادی این محصول نیز قابل توجه است، زیرا با جلوگیری از مصرف کودها و سموم شیمیایی مرسوم و جایگزینی بستر کشت به جای کود شیمیایی اوره، هزینه‌های کشاورزان کاهش یافته و ارزش اقتصادی محصولات افزایش می‌یابد. همچنین با استفاده از سوپر جاذب‌های آب و باکتری‌های همزیست با گیاه، نیاز به آبیاری سنتی کاهش یافته و بهره‌وری آب افزایش می‌یابد.»
دکتر جوزای تأکید کرد که این نوآوری‌ها همزمان با ارتقای بهره‌وری و کیفیت محصولات، به کاهش اثرات زیست‌محیطی و مصرف منابع آبی کمک می‌کند و می‌تواند الگویی موفق برای توسعه کشاورزی پایدار در مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور باشد.
گفتگو با دکتر منصوره جوزای مخترع دیوار سبز پایدار و بستر کشت سبز
اختراع دکتر منصوره جوزای نمونه‌ای موفق از بومی‌سازی فناوری‌های پایدار در ایران به شمار می‌آید. این سامانه‌ها نه تنها به بهبود مدیریت منابع آب شهری کمک می‌کنند، بلکه به افزایش بهره‌وری کشاورزی، کاهش مصرف مواد شیمیایی و ارتقای کیفیت زندگی شهری نیز منجر می‌شوند. با توجه به پیشرفت‌های جهانی در حوزه دیوار سبز و بسترهای کشت نوین، توسعه و ترویج این فناوری‌ها می‌تواند الگویی مناسب برای سایر مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور باشد و راهکارهای عملی برای بحران‌های آبی فراهم آورد.
