۲۹ دی ماه هر سال به عنوان “روز ملی هوای پاک” نامگذاری شده است. این روز از سال ۱۳۷۴ به منظور افزایش توجه و حساسیت مردم جامعه به موضوع آلودگی هوا و اهمیت کاهش آن برگزار میشود. آلودگی هوا یکی از مشکلات جدی در کلانشهرهاست که اثرات نامطلوبی بر سلامت عمومی دارد؛ در ادامه با محوریت شهر مشهد و استان خراسان رضوی به بررسی و بازخوانی چند نکته جالب توجه درباره هوای ناپاک این روزها خواهیم پرداخت.
وضعیت کیفیت هوای مشهد در سال ۱۴۰۳
آمار نشان میدهد که از ابتدای سال جاری، کیفیت هوای مشهد به شرح زیر بوده است:
- ۲۵ روز هوای پاک
- ۱۹۹ روز در شرایط قابل قبول
- ۷۶ روز در وضعیت ناسالم برای گروههای حساس
- ۲ روز در شرایط ناسالم برای همه گروهها
ماهیت و منابع آلودگی هوا در مشهد چیست ؟
بهطور کلی، وسایل نقلیه سهم عمدهای از آلودگی هوا را در مشهد تشکیل میدهند و بهویژه در فصل پاییز که شرایط جوی مساعد برای انباشت آلایندهها است، این مشکل تشدید میشود.
علاوه بر این، آلایندههای اصلی هوای مشهد شامل منوکسیدکربن، ترکیبات آلی فرار، اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد و ذرات معلق هستند. پدیده وارونگی دما نیز در نیمه دوم سال به افزایش غلظت این آلایندهها کمک میکند و شرایط ناسالم هوا را تشدید میکند.
سلامت شهروندان زیر تیغ آلودگی هوا
آلودگی هوا مشکلات بسیاری را برای مشهد به همراه داشته است، از جمله افزایش ۵ درصدی تماسها و مأموریتهای اورژانس ۱۱۵ که به دلیل بروز مشکلات تنفسی و قلبی در گروههای پرخطر نظیر سالمندان، کودکان و مادران باردار بوده است.
پدیده وارونگی دما و اثر آن بر آلودگی هوای مشهد
مشهد به دلیل فراوانی رخداد پدیده وارونگی دما، ظرفیت بالایی برای وقوع روزهای بسیار آلوده دارد. این امر هشدار جدی برای مسئولان و برنامهریزان شهری است تا با در نظر گرفتن روند افزایش جمعیت، به بهبود کیفیت هوا در این شهر بپردازند.
با این حال، پدیده وارونگی دما که معمولاً در نیمه دوم سال تشدید میشود، باعث انباشت آلایندهها در جو میگردد. این پدیده به ویژه در کلانشهرها مانند مشهد و تهران، مشکلات جدی را برای کیفیت هوا ایجاد کرده است.
کمبود بارش و اثر آن بر آلودگی هوا
تحقیقات نشان میدهد که آلودگی هوا نه تنها ناشی از فعالیتهای انسانی است بلکه خود نیز بر الگوهای بارش تأثیر منفی دارد. ذرات معلق موجود در هوا میتوانند مانع از تشکیل ابرهای بارانزا شوند و در نتیجه بارشها را سرکوب کنند. این پدیدهها به طور خاص در مناطق با آلودگی شدید، مانند تهران و مشهد، مشاهده شده است؛ انتظار میرود با آغاز فصل بارش و افزایش رطوبت زمین، وضعیت بهبود یابد.
قوانین خوب بدون اجرای درست؛ انبوه تکالیف قانونی بر زمین مانده…
با وجود تصویب قوانین مختلف برای کنترل آلودگی هوا، مانند قانون هوای پاک، اجرای این قوانین با چالشهای بسیاری مواجه است. به عنوان مثال، عدم اسقاط خودروهای فرسوده و عدم توسعه کافی حمل و نقل عمومی از جمله مشکلاتی است که به عنوان عوامل اصلی وضعیت کنونی آلودگی هوا مطرح شدهاند.
در هفته هوای پاک، توجه ویژهای به موضوعاتی مانند اسقاط خودروهای فرسوده، توسعه حمل و نقل عمومی و ترویج انرژیهای تجدیدپذیر میشود. هرچند این موضوعات از اهمیت زیادی برخوردارند، اما در عمل با چالشهای جدی مواجه هستند.
در وضعیت کنونی، کشور با انبوهی از تکالیف انجام نشده در قانون هوای پاک مواجه است. مهمترین مواردی که هنوز به درستی پیگیری نشدهاند شامل اسقاط خودروها، توسعه زیرساخت حمل و نقل عمومی و توسعه انرژیهای تجدیدپذیر است.
به نظر شما راه برون رفت از بحران فزاینده آلودگی هوا چیست؟
میتوانید دیدگاههای تخصصی خود را برای انعکاس به آیدی @WESH_PR در ایتا یا تلگرام و یا در کامنت همین مقاله ارسال نمایید.