تعطیلی پنجشنبه‌ها چند سالی است در شهر تهران اجرا می‌شود که شاید نخواندن دخل و خرج دولت با یکدیگر، یکی از دلایل آن باشد؛ اما این اتفاق در شهرهای دیگر عملی نشد و در نهایت تعطیلی دائمی پنجشنبه توسط شورای نگهبان رد شد.
اکنون به دنبال ناترازی به وجود آمده که میهمان ماندگار شهرهای مختلف ایران است، دوباره پرونده تعطیلی پنجشنبه‌ها بالا کشیده شد؛ ولی این بار با رویکرد رفع ناترازی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی. با پیگیری از معاون توسعه استاندار خراسان رضوی درباره تعطیلی روز پنجشنبه که قرار است از همین هفته در کل کشور اجرایی شود، با این پاسخ مواجه شدیم که «در این باره اطلاع‌رسانی می‌کنیم». طبق بخشنامه وزارت کشور که در آن به صراحت به مؤسسات عمومی دولتی و غیردولتی اشاره شده، تکلیف بخش خصوصی نیز مشخص و براساس آن آزاد است تعطیل کند یا خیر؛ ولی مؤسسات عمومی دولتی و غیردولتی طبق این قاعده باید تعطیل باشند.
نخعی راد: این پنجشنبه خراسان رضوی تعطیل است
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با قدس خراسان با بیان اینکه برابر اعلام وزارت کشور، تغییر ساعات کار اداره‌ها و بانک‌ها از ۲۰ اردیبهشت تا ۳۱ شهریور است، گفت: بر این اساس، تعطیلی پنجشنبه‌ها در خراسان رضوی و سایر استان‌ها از همین هفته اجرا می‌شود و پنجشنبه این هفته تعطیل است.
علی اصغر نخعی‌راد با بیان اینکه طبق اصل ۱۷ قانون اساسی، جمعه تعطیل رسمی اعلام شده و شورای نگهبان آن را «حصری» می‌داند، ادامه داد: تعطیلی دائمی شنبه‌ها و سپس پنجشنبه‌ها که در مصوبه مجلس شورای اسلامی پیش‌بینی شده بود، توسط شورای نگهبان بر خلاف اصل ۱۷ قانون اساسی شناخته و رد شد.
کاهش ساعت کار اداره‌ها احتمالاً تصویب نشود
وی افزود: با وجود این، مجلس با کاهش چهار ساعت کار در هفته و تبدیل آن به ۴۰ ساعت، دوباره فرصتی فراهم کرد که دولت بتواند ۴۰ساعت کار را میان شنبه تا چهارشنبه جای دهد و پنجشنبه را به این ترتیب تعطیل کند که این مصوبه نیز خلاف سیاست‌های کلی نظام تشخیص داده شده و فعلاً در هیئت نظارت بر سیاست‌های کلی نظام در حال بررسی است و احتمالاً تصویب نمی‌شود.
نظام حکمرانی به دنبال اقدام‌های ریشه‌ای باشد
تا اینجای کار، تعطیلی پنجشنبه‌ها طبق بخشنامه وزارت کشور برای مؤسسات عمومی دولتی و غیردولتی قطعی است و استانداری نیز در این سه روز باقیمانده تا پنجشنبه باید این موضوع را اعلام کند؛ اما اینکه تا چه اندازه این اقدام مؤثر و صحیح است و آیا راهکار دیگری در راستای این صرفه‌جویی وجود دارد یا خیر نیز حائز اهمیت است. مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب استان خراسان رضوی در این زمینه به خبرنگار ما گفت: پیرو گزارش‌های سال گذشته وزارت نیرو، تعطیلی پنجشنبه‌ها و تغییر ساعات اداری و حتی تعطیلی‌های زمستان در کاهش مصرف انرژی مؤثر بود؛ اما میزان تأثیرگذاری آن نسبت به کل تقاضایی که در صنعت برق وجود دارد، محل بحث است.
محمدرضا فلفلانی با بیان اینکه فارغ از موضوع ناترازی، تغییر ندادن ساعت رسمی کشور منجر شد ما مجبور به تعطیلی پنجشنبه و تغییر ساعت اداره‌ها بشویم، اظهار کرد: اگر نظام حکمرانی، دولت و قوه مقننه کمی به تعریف اقدام‌های ریشه‌ای و اساسی‌تر در این زمینه بپردازند، می‌توانند به حل و فصل مشکل در بلندمدت کمک کنند.
به گفته وی مطالعات صورت گرفته در گذشته نشان می‌دهد تغییر ساعت رسمی کشور با توجه به شرایط جغرافیایی ما راهکار مؤثری است و جای تعجب دارد که ما این کار را انجام نمی‌دهیم.
جبران تغییر ندادن ساعت رسمی کشور با تغییر ساعت کار اداره‌ها
مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب استان خراسان رضوی ادامه داد: اگرچه فقدان مطالعات، بیشتر در این زمینه احساس می‌شود و نمی‌توان به صورت کمی بیان کرد که این تغییر در ساعت چه میزان در صرفه‌جویی مصرف مؤثر بوده؛ اما در کشورهایی مثل ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی، اختلاف زمان روز و شب در تابستان و وضعیت اوج مصرف، تغییر ساعت رسمی در ابتدای ۶ ماهه نخست و دوم اقدامی مثبت در راستای کاهش مصرف انرژی است و الان نیز ما با تغییر ساعت کاری اداره‌ها سعی در جبران همان تغییر ندادن ساعت رسمی کشور در ابتدای ۶ ماهه نخست سال را داریم که وضعیت مطلوبی نیست.
به گفته فلفلانی، وزارت نیرو که ادعا می‌کند این تغییر ساعت در کاهش مصرف مؤثر است، باید داده‌ها را منتشر کند تا کارشناسان نیز بر اساس داده‌ها اظهارنظر کنند.
وی با اشاره به ضرورت ایجاد تقویم داده‌ای و آماری برای شرکت‌ها و دستگاه‌های استان گفت: به طور کلی این نقص در کشور ما هست که با وجود قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، داده‌ها چندان در اختیار مردم قرار نمی‌گیرد تا خود افراد ببینند این تغییرات تا چه میزان اثرگذار بوده است.
چقدر از فرایندهای دولت، الکترونیکی‌سازی شده است!
مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب استان خراسان رضوی درباره طرح موضوع دورکاری کارمندان نیز افزود: در این زمینه نیز بهتر است ابتدا دولت گزارشی به مردم ارائه بدهد و میزان الکترونیکی‌سازی فرایندهای خود به‌ویژه فرایندهای مربوط به مشترکان و شهروندان را در وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی مختلف اعلام کند تا بتوان بررسی کرد این دورکاری چقدر مؤثر است.
برق سردر، نئون و داخل مغازه پس از تعطیلی باید خاموش باشد
برای دریافت آمار و داده‌هایی در این زمینه به سراغ شرکت برق رفتم تا مشخص شود این تعطیلی‌ها تا چه اندازه در صرفه‌جویی انرژی مؤثر است. مدیر روابط‌عمومی شرکت توزیع برق مشهد در این‌باره گفت: تعطیلی پنجشنبه‌ها به تازگی اعلام شده و ما در حال حاضر آمار جامعی درباره آن نداریم. باید چند هفته بگذرد تا بتوانیم آمار بدهیم.
علیرضا کاشی با اشاره به بارگذاری جدول‌های جدید مدیریت بار در سایت شرکت توزیع برق مشهد اظهار کرد: در راستای نظارت بهتر بر مدیریت مصرف در مراکز تجاری، صنف‌ها و مغازه‌ها گروه‌های بازرسی ویژه در سطح شهر راه‌اندازی کردیم. پس از تعطیلی صنف‌ها حتماً باید نئون، تابلوهای سردر و لامپ‌های داخل مغازه‌ها خاموش باشد و در صورتی که مغازه‌ای تعطیل شده و بازرسان ما این تخلف را مشاهده کنند، ابتدا تذکر داده و اگر ترتیب اثر ندهند، برای قطع برق آن اقدام می‌کنیم. قرار نیست مردم را اذیت کنیم؛ ولی همه باید کمک کنند تا در این روزهای گرم برای تأمین برق مردم با مشکل زیادی مواجه نشویم.
وی ادامه داد: برای خاموش کردن برق نمای ساختمان‌ها نیز به مدیران ساختمان‌ها پیامک زدیم که حتماً در شب خاموش باشد و در صورت مشاهده تخلف، برق این ساختمان‌ها نیز قطع می‌شود. از مردم عزیز خواهش می‌کنیم در این قضیه همراهی کنند. همین صرفه‌جویی‌های کوچک می‌تواند منجر به تأمین قابل توجه برق در شبکه شود.
کولر آبی دور کُند، گازی ۲۵درجه
به گفته مدیر روابط عمومی شرکت توزیع برق مشهد، یک‌میلیون و ۸۵۰هزار مشترک برق دارند که اگر هر مشترک فقط یک لامپ را خاموش کند، با صرفه‌جویی آن می‌توان برق یک شهرک صنعتی را تأمین کرد. همین کارهای کوچک در تأمین برق قابل‌توجه است.
کاشی با اشاره به پویش ۲۵ درجه در سطح وزارت نیرو بیان کرد: از مردم خواهش می‌کنیم کولر گازی خود را روی ۲۵درجه و کولر آبی را نیز روی دور کند قرار دهند. رعایت همین دو موضوع در بخش خانگی و تجاری نیز کمک زیادی به تأمین برق می‌کند.
چرا فرهنگ‌سازی برای مصرف کم‌اثر است؟
سال‌هاست فرهنگ‌سازی برای مصرف بهتر در منابع انرژی از سوی سازمان‌ها و نهادهای مختلف در حال انجام است؛ اما اینکه چرا این موضوع با این‌همه هزینه و صرف وقت توسط دولت‌ها تبدیل به دغدغه اصلی مردم نمی‌شود، نکته قابل توجهی است. اکنون در زمانه‌ای قرار داریم که همه نسبت به اتمام انرژی‌های فسیلی در تأمین گاز و برق و کمبود آب در اقلیم ایران مطلع‌اند؛ ولی باز هم نیاز است برقمان قطع و گازمان کم شود تا متوجه شویم نیست. شاید بد نباشد دولت‌ها به‌صورت عام بررسی کنند که چرا چنین اتفاقی افتاده است. شاید بخشی به این دلیل باشد که دولت‌ها اعتمادسازی برای مردم را وظیفه خود ندانستند یا اگر به سمت اعتمادسازی رفتند، با شیوه‌هایی نادرست این کار را انجام دادند که اثری معکوس داشت. به نظر می‌رسد بهترین روش اعتمادسازی میان دولت‌ها و مردم، ارائه آمار و داده‌های صحیح است که متأسفانه دولت‌ها در این سال‌ها به بهانه امنیتی بودن از ارائه آن سر باز زدند و اگر روزی مردم خودشان به این یقین برسند که داده‌های صحیح دریافت می‌کنند و براساس آمار درست، آب، برق و گازی برای مصرف ندارند، شاید نیاز نباشد به زور دیسپاچینگ ملی، برق و گازشان را قطع کرد.
