سومین نشست تخصصی «ساختمان‌های سبز» با حضور نمایندگان دستگاه‌های اجرایی، شرکت‌های مشاور و مجموعه‌های تخصصی در حوزه محیط‌زیست، آب و انرژی در محل خانه هم‌افزایی انرژی و آب خراسان رضوی برگزار شد.
این نشست با مشارکت نمایندگان گروه مطالعات خدمات شهری شهرداری مشهد، شرکت آب و فاضلاب استان و مشهد، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان، اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی، سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد، شرکت توزیع نیروی برق مشهد، شرکت‌های مهندسین مشاور هور بارثاوا، پیچ آب شرق، راهبران انرژی، مشاورین طرح و ساخت مهرگان پارس، موسسه بنای پایدار ایران زمین و دیگر فعالان این عرصه برگزار شد.
ساختمان‌های سبز؛ نیازمند جریان‌سازی و اراده اجرایی
امین وطن‌پور، فعال حوزه سیاست‌گذاری انرژی و آب، با اشاره به اقدامات خانه هم‌افزایی از سال ۱۴۰۱ تاکنون اظهار کرد: این مجموعه تاکنون ۱۷ نشست تخصصی در کمیته آب و محیط‌زیست و کارگروه بازچرخانی آب خاکستری برگزار کرده که منجر به دستاوردهای ارزشمندی در حوزه ساختمان‌های پایدار شده است.
وی افزود: از جمله اقدامات انجام‌شده می‌توان به شناسایی شرکت‌های دانش‌بنیان فعال، مقایسه پکیج‌های بازچرخانی، بررسی نواقص استاندارد ملی و تهیه گزارش تحلیلی از موانع اجرایی‌سازی بازچرخانی آب خاکستری اشاره کرد.
وطن‌پور تصریح کرد: همچنین بازدیدهای میدانی از تأسیسات مرتبط با این حوزه انجام شده که هدف آن جمع‌بندی تجارب و تدوین راهکارهای عملیاتی برای توسعه این فناوری‌ها در کشور بوده است.
وی با تأکید بر نقش ساختمان‌های سبز در آینده مدیریت شهری گفت: این اقدامات با هدف کاهش مصرف انرژی و آب، بهبود کیفیت زیست شهری و افزایش تاب‌آوری محیطی صورت گرفته و تاکنون شناسایی و طبقه‌بندی ذی‌نفعان این حوزه انجام شده و یک نقشه راه برای پیشبرد آن تدوین شده است.
تفکر سبز از ابتدا؛ شرط موفقیت در ساختمان‌های پایدار
رضا قنبری، رئیس هیئت‌مدیره شرکت مشاورین طرح و ساخت مهرگان پارس اظهار کرد: پروژه ساختمان سبز مهرگان مشهد به‌عنوان یک «رویای اجرایی‌شده» با غلبه بر چالش‌های فنی و اجرایی به ثمر رسید و نمونه‌ای موفق از مسئولیت‌پذیری اجتماعی مالکان بدون بهره‌مندی از مشوق‌های دولتی است.
وی با اشاره به دستاوردهای این پروژه افزود: یکی از اقدامات کلیدی، اجرای سیستم بازچرخانی آب خاکستری است که با بازیابی آب‌های مصرفی، روزانه حدود چهار مترمکعب در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کند.
قنبری تصریح کرد: نکته قابل‌توجه در این پروژه، توجیه اقتصادی زیرساخت‌های سبز در مرحله ساخت است؛ به‌طوری‌که هزینه این بخش تنها ۱.۲ درصد از کل هزینه پروژه را شامل می‌شود.
وی تأکید کرد: اگر اقدامات زیست‌محیطی در مرحله ساخت لحاظ نشوند، در مرحله بهره‌برداری قابل اجرا نخواهند بود. این تجربه نشان می‌دهد که «تفکر سبز از ابتدا» شرط موفقیت در مسیر توسعه ساختمان‌های پایدار است.
آگاهی‌بخشی؛ کلید عبور از چالش‌های محیط زیستی در ساخت‌وساز
مشاور انرژی پروژه ساختمان سبز مهرگان گفت: اجرای پروژه‌های سبز در کشور با چالش‌های فنی و اجرایی متعدد مواجه است و نبود مشوق‌های دولتی مؤثر، مسیر توسعه این نوع ساختمان‌ها را دشوار کرده است.
سارا آتشی گلستان، عضو هیئت‌مدیره و رئیس دپارتمان انرژی گروه ساختمانی بنای پایدار ایران زمین، با اشاره به شعار «بهتر بسازیم» به‌عنوان اصل بنیادین در طراحی و اجرا، اظهار کرد: متأسفانه در کشور، برخی مصالح و فناوری‌های ضروری برای تحقق اصول ساختمان سبز یا در دسترس نیستند یا از کیفیت مطلوب برخوردار نیستند.
وی افزود: با وجود این محدودیت‌ها، مرکز تحقیقات و مشاوران پروژه مهرگان توانسته‌اند بخش قابل‌توجهی از استانداردهای ساختمان سبز را عملیاتی کنند. این پروژه بدون بهره‌مندی از مشوق‌های مالی و صرفاً بر پایه مسئولیت‌پذیری اجتماعی مالکان پیش رفته است.
آتشی گلستان تصریح کرد: کلید موفقیت این همراهی را باید در آگاهی‌بخشی و آموزش جست‌وجو کرد؛ چراکه پس از برگزاری جلسات توضیحی درباره مزایای ساختمان سبز، مالکان با رویکردی مثبت، اجرای کیفی پروژه را پذیرفتند.
وی با تأکید بر نقش مشارکت فردی در توسعه ساختمان‌های سازگار با محیط‌زیست گفت: هر فرد می‌تواند سهمی، هرچند کوچک، در این مسیر ایفا کند. همچنین، با توجه به فرهنگ رقابت سازنده و یادگیری جمعی موجود در کشور، بستر مناسبی برای گسترش چنین پروژه‌هایی در آینده فراهم است.
پایش روزانه؛ گلوگاه بازچرخانی در محیط‌های غیرحرفه‌ای
مشاور خانه هم‌افزایی انرژی و آب در مدیریت انرژی خراسان رضوی گفت: اجرای سیستم بازچرخانی آب خاکستری در ساختمان‌های مسکونی، با توجه به الزامات استاندارد ملی شماره ۱۵۶۳۳، اقدامی پُرریسک و دشوار ارزیابی می‌شود.
دکتر محمد امیر محرری، رئیس کارگروه بازچرخانی پساب و آب خاکستری اظهار کرد: بر اساس این استاندارد، پایش روزانه کیفیت آب بازچرخانی‌شده الزامی است؛ موضوعی که در محیط‌های غیرحرفه‌ای، هم از نظر فنی و هم از نظر اقتصادی، چالش‌برانگیز است.
وی افزود: تأمین زیرساخت‌های پایش مستمر، کنترل کیفیت و نگهداری اصولی این سیستم در واحدهای مسکونی، مستلزم هزینه‌های بالا و تخصص فنی است که در اغلب موارد فراهم نیست.
محرری با اشاره به احتمال بروز خطای انسانی در فرآیند اجرا، خاطرنشان کرد: این خطاها می‌تواند منجر به آلودگی و اختلاط آب خاکستری با شبکه آب شرب شود که مخاطرات جدی بهداشتی در پی دارد.
این فعال حوزه ساختمان تصریح کرد: با وجود مزایای نظری بازچرخانی آب خاکستری، اجرای آن در مقیاس خانگی به‌دلیل ریسک‌های عملیاتی و بهداشتی، در شرایط فعلی توجیه‌پذیر نیست و چالش‌های مدیریتی آن بر مزایایش غلبه دارد.
سپس، نماینده شرکت آب و فاضلاب مشهد سیاست‌ها و مشوق‌های این شرکت در زمینه حمایت از پروژه‌های سبز، به‌ویژه حوزه مدیریت و بهینه‌سازی مصرف آب را معرفی نمود. در پایان، نماینده گروه مطالعات معاونت خدمات شهری شهرداری مشهد شرح خدمات طرح پژوهشی «تدوین، اجرا و راهبری نظام‌نامه احداث و توسعه ساختمان‌های سازگار با محیط‌زیست» را ارائه کرد.
