نخستین نشست تخصصی «بررسی موانع و معیارهای ساخت داخل سنسور شناسایی گاز H2S» ذیل کمیته فنی، خودکفایی و ساخت داخل در تاریخ 1403/10/26 برگزار شده بود که در ادامه گزارش و اینفوگرافی آن منتشر شده است.
شرح جلسه
در ابتدا رئیس کمیته بر اهمیت هم‌افزایی بین صنعت و دانشگاه در حوزه یافتن راه‌حل‌های بومی برای کاهش وابستگی به واردات، به‌ویژه در زمینه ساخت نیمه‌هادی‌ها و سنسورهای تشخیص گاز هیدروژن سولفید تأکید کردند.
سپس عضو هیئت‌علمی دانشگاه حکیم سبزواری، ضمن معرفی سوابق پژوهشی و عملیاتی خود در حوزه طراحی و ساخت سنسورهای تشخیص گاز، پیشنهادهای فنی برای نحوه بومی‌سازی فناوری ساخت این سنسورها ارائه کردند. ایشان بر تدوین روش‌های دقیق و کاربردی برای تولید نمونه‌های اولیه و ارزیابی آن‌ها تأکید داشتند.
در انتهای جلسه مقرر شد هم‌افزایی لازم جهت احصای فناوری ساخت سنسورهای تشخیص گاز هیدروژن سولفید بین اعضای حاضر صورت پذیرد. همچنین همکاری‌های عملیاتی و پژوهشی برای برداشتن گام‌های اجرایی و توسعه این فناوری برنامه‌ریزی شود.
غلظت گاز هیدروژن سولفید در برخی نقاط منطقه بهره‌برداری نفت و گاز شرق به بیش از 36 هزار قسمت در میلیون می‌رسد
احمدیان حسینی نماینده شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق در رابطه با اهمیت دستیابی به فناوری ساخت این تجهیز گفت: در منطقه عملیاتی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق 39 حلقه چاه و 5 مرکز اندازه‌گیری و جمع‌آوری گاز وجود دارد. غلظت گاز هیدروژن سولفید در برخی نقاط به بیش از 36 هزار قسمت در میلیون می‌رسد که این شرایط ضرورت دستیابی به فناوری ساخت سنسورهای تشخیص این گاز را اجتناب‌ناپذیر کرده است و همکاری‌های علمی میان پژوهشگران و صنعت نفت در این راستا بسیار مفید و ضروری است.
وی در خصوص عواید داخلی‌سازی این سنسور گفت: ساخت این سنسور و بی‌نیازی از واردات کارتریج‌های تشخیصی آن، علاوه بر جلوگیری از خروج ارز، می‌تواند دانش بومی‌سازی تجهیزات حساس را در صنعت نفت و گاز تقویت کرده و به توسعه فناوری‌های ملی کمک کند.
برای ساخت داخل این سنسور می‌توان با رویکرد مهندسی معکوس شروع کرد
در ادامه عباس نژاد نماینده شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد و رئیس کمیته فنی، خودکفایی و ساخت داخل در خصوص ملاحاظات ساخت داخل این تجهیز گفت: برای ساخت تجهیزی حساس و حیاتی مانند سنسور تشخیص گاز هیدروژن سولفید، می‌توانیم با یک رویکرد مهندسی معکوس شروع کنیم. این فرآیند به ما اجازه می‌دهد تا نمونه‌های موجود را بررسی کنیم و گام‌به‌گام به سمت رفع چالش‌های مهندسی پیش برویم. پس از شناخت دقیق نیازها و چالش‌ها، می‌توانیم اقدام به طراحی نمونه اولیه کنیم. این مسیر عملیاتی و تدریجی می‌تواند ما را به سمت تولید این تجهیزات کلیدی در داخل کشور هدایت کند.
ابتدا شرایط عملیاتی و محیطی که سنسور در آن به کار گرفته می‌شود، به‌دقت مطالعه و تحلیل شود
شاهرخ آبادی عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری در خصوص شرایط و الزامات لازم برای ساخت این سنسور گفت: برای طراحی و توسعه سنسورهای تشخیص گاز بومی، لازم است ابتدا شرایط عملیاتی و محیطی که سنسور در آن به کار گرفته می‌شود، به‌دقت مطالعه و تحلیل شود. باید یک دستورالعمل جامع برای نگهداشت و پایش عملکرد این سنسورها تدوین شود تا طول عمر و کارایی آن‌ها افزایش یابد.
وی افزود: همچنین با استفاده از مهندسی معکوس می‌توان نوع سنسور را شناسایی کرده و برای طراحی نمونه اولیه اقدام کرد. اصلی‌ترین چالش در این مسیر، دریافت گواهی ضد انفجار ATEX است که باید از همان ابتدای کار در برنامه‌ریزی‌ها مدنظر قرار گیرد.
