نشست تخصصی «بررسی مدل‌های تعالی سازمانی در شرکت‌های دولتی و عمومی» به میزبانی خانه هم‌افزایی انرژی و آب و با همکاری شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی، شرکت توزیع نیروی برق مشهد و شرکت پیام‌آوران کیفیت پایا و با حضور جمعی از مدیران و کارشناسان ارشد شرکت‌های حوزه انرژی و آب خراسان رضوی از جمله شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق، شرکت برق منطقه‌ای خراسان، شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی، شرکت توزیع نیروی برق مشهد، شرکت آب و فاضلاب مشهد، شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی، شرکت گاز استان خراسان رضوی، منطقه چهار عملیات انتقال گاز، شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی و شرکت پخش فرآورده‌های نفتی استان خراسان رضوی برگزار شد.
مرور تجربه‌های ارزیابی عملکرد در توزیع برق مشهد
در آغاز نشست، مهندس صادق صفار خراسانی رئیس گروه تحول اداری شرکت توزیع نیروی برق مشهد، گزارشی از تجربه‌های این شرکت در حوزه ارزیابی عملکرد سازمانی ارائه داد. وی توضیح داد که ارزیابی عملکرد طی سال‌های اخیر در این شرکت با ترکیب شاخص‌های کمی و مدل‌های تعالی سازمانی اجرا شده است.
وی گفت: «در ارزیابی عملکرد، تمرکز بر تحقق اهداف کمی و سنجش انحراف از برنامه‌ها است، اما تعالی سازمانی علاوه بر نتایج، توانمندسازهایی مانند سبک رهبری، تدوین استراتژی، مدیریت منابع و فرآیندها را نیز مدنظر دارد. این نگاه جامع به سازمان کمک می‌کند تا در کنار دستیابی به نتایج، بهبود مستمر و توسعه پایدار نیز محقق شود.»
صفار افزود: «شرکت توزیع مشهد از سال ۱۳۹۳ مدل محک را پیاده‌سازی کرد و تاکنون بیش از ۸۳ پروژه بهبود از دل این ارزیابی‌ها استخراج شده است که ۵۷ پروژه به سرانجام رسیده، ۱۷ پروژه در حال اجرا و ۹ پروژه در دست بررسی است. این روند نشان می‌دهد که ارزیابی عملکرد نه صرفاً یک ابزار کنترلی، بلکه محرکی برای رشد و ارتقای سازمان است.»
اهمیت چارچوب CAF برای شرکت‌های دولتی و عمومی
در ادامه، دکتر مجتبی رفیعی، رئیس کمیته بهره‌وری و تحول سازمانی خانه هم‌افزایی انرژی و آب، مدیر دفتر توسعه مدیریت و تحول اداری شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی و عضو تیم ترجمه و تدوین نسخه فارسی کتاب «CAF؛ چارچوبی برای تعالی شرکت‌های دولتی و عمومی»، به معرفی و بررسی آن پرداخت.
وی با اشاره به ترجمه این کتاب توسط تیمی از متخصصان داخلی گفت: «مدل CAF از پرکاربردترین چارچوب‌های خودارزیابی در بخش دولتی اروپاست. نسخه ۲۰۲۰ این مدل علاوه بر سادگی در اجرا، بر تحول دیجیتال، کیفیت خدمات عمومی و پاسخگویی به ذی‌نفعان تأکید ویژه دارد.»
رفیعی خاطرنشان کرد: «تجربه کشورهای اروپایی در استفاده از مدل CAF نشان داده که این چارچوب می‌تواند به ارتقای فرهنگ سازمانی، نهادینه‌سازی شفافیت و بهبود مداوم در سازمان‌های عمومی کمک کند. این مدل به‌ویژه برای شرکت‌های خدمات‌رسانی همچون شرکت‌های آب، برق و گاز در ایران اهمیت دارد، چرا که امکان مقایسه با بهترین تجارب بین‌المللی را فراهم می‌سازد.»
تشریح ابعاد و گام‌های پیاده‌سازی مدل تعالی
پس از آن، مهندس بهناز سرمست، دیگر عضو تیم ترجمه کتاب و یکی از نمایندگان شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی در این نشست، به تشریح ابعاد مدل CAF و گام‌های پیاده‌سازی آن پرداخت. وی گفت: «مدل CAF بر پایه چرخه PDCA طراحی شده و ۹ معیار اصلی شامل پنج توانمندساز (رهبری، راهبرد، کارکنان، منابع و فرآیندها) و چهار حوزه نتایج را پوشش می‌دهد. هر یک از این معیارها دارای زیرمعیارهایی است که به‌طور دقیق مسیر خودارزیابی و شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان را مشخص می‌کند.»
او افزود: «یکی از ویژگی‌های نسخه ۲۰۲۰ مدل CAF، توجه ویژه به دیجیتالی‌سازی و نوآوری در خدمات عمومی است. این رویکرد برای شرکت‌هایی مانند شرکت آب و فاضلاب مشهد یا شرکت برق منطقه‌ای خراسان که به‌طور مستقیم با ذی‌نفعان گسترده در ارتباط هستند، اهمیت حیاتی دارد. چرا که می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات، افزایش رضایت مشترکان و کاهش هزینه‌ها منجر شود.»
استانداردسازی؛ بستر حرکت به سوی تعالی
در بخش پایانی نشست، مهندس مجتبی غفاریان زرگر، مدیرعامل شرکت پیام‌آوران کیفیت پایا و عضو کمیته ۳۲۳ سازمان جهانی استاندارد، سخنان خود را درباره نقش نظام‌های مدیریتی در ارتقای بهره‌وری ارائه کرد. وی گفت: «اجرای استانداردهای مدیریتی مانند ISOها می‌تواند به‌عنوان زیرساختی برای مدل‌های تعالی عمل کند. این استانداردها در حوزه‌هایی مانند مدیریت دانش، مدیریت ریسک، و یکپارچه‌سازی فرآیندها شفافیت ایجاد کرده و سازمان را برای حرکت به سمت تعالی آماده می‌کنند.»
غفاریان با تأکید بر فرهنگ‌سازی افزود: «سازمان‌ها اگر بدانند اجرای هر گام از استاندارد چه عایداتی برایشان دارد، با رغبت بیشتری آن را توسعه می‌دهند. این مسیر تدریجی است اما در بلندمدت سازمان را در جایگاه رقابتی بالاتری قرار می‌دهد.»
روند انتقال تجارب ادامه خواهد شد
در جمع‌بندی نشست، توافق شد شرکت‌های عضو خانه هم‌افزایی انرژی و آب که تجربه‌ای در زمینه خودارزیابی مبتنی بر مدل‌های تعالی در سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ داشته‌اند، گزارش‌های خود را به دبیرخانه ارائه کنند تا زمینه انتقال این تجارب در جلسات بعدی فراهم شود.
همچنین مقرر شد موضوع «جامعیت و یکپارچگی سیستم‌های تحول» به‌عنوان محور یکی از اقدامات آینده خانه هم‌افزایی انرژی و آب طرح شود و شرکت‌های علاقه‌مند برای مشارکت در این مسیر اعلام آمادگی کنند.
