چهارمین نشست تخصصی با محوریت «ارائه راهکار برای بهبود راندمان الکتروپمپ‌ها» روز ۱۸ شهریور ۱۴۰۴ در خانه هم‌افزایی انرژی و آب برگزار شد. در این نشست، بحران آب و ضرورت صرفه‌جویی کلان انرژی در بخش شرب و کشاورزی با تمرکز بر اصلاح رویه‌های موجود مورد توجه قرار گرفت و راهکارهای عملی برای ارتقای راندمان و کاهش تلفات انرژی در سیستم‌های پمپاژ بررسی شد.
در این نشست، کارشناسان و فعالان بخش خصوصی و دانشگاهی بر این نکته تأکید کردند که پایین بودن راندمان پمپ‌ها یکی از چالش‌های جدی مدیریت منابع آب و انرژی در کشور است. کاهش کیفیت ساخت، استفاده از مواد اولیه نامرغوب، طراحی نامناسب، نصب غیراصولی و فقدان دستورالعمل‌های الزام‌آور از جمله عواملی بود که موجب افت بهره‌وری و استهلاک سریع تجهیزات عنوان شد.
چالش‌های شناسایی‌شده در وضعیت موجود
شرکت‌کنندگان اعلام کردند بخش قابل توجهی از پمپ‌های موجود در کشور به دلیل کپی‌برداری بدون بهبود و کاهش استانداردهای ساخت، راندمان پایینی دارند. همچنین به‌کارگیری کابل‌های نامناسب همچون کابل‌های آلومینیومی و بی‌توجهی به نگهداری پیشگیرانه، عمر مفید تجهیزات را کاهش داده است. نبود الزامات فنی دقیق و ضعف نظارت در فرآیند خرید، نصب و بهره‌برداری، موجب گسترش استفاده از پمپ‌های غیراستاندارد شده است. در بخش کشاورزی نیز، به دلیل ناآگاهی، محدودیت‌های مالی و نگرانی از برخوردهای قهری، کشاورزان اغلب به استفاده از این پمپ‌های کم‌بازده روی می‌آورند.
چهارمین نشست تخصصی افزایش راندمان الکتروپمپ‌ها برگزار شد
راهکارهای پیشنهادی برای بهبود راندمان
اعضای نشست مجموعه‌ای از اقدامات عملی را برای رفع چالش‌ها ارائه کردند. تدوین دستورالعمل جامع نصب، بهره‌برداری و نگهداری از پمپ‌ها در کنار تعیین الزامات فنی اجباری برای ساخت و خرید تجهیزات از جمله پیشنهادهای کلیدی بود. همچنین مقرر شد در فرآیند صدور یا تمدید پروانه چاه، مشخصات فنی پمپ از جمله راندمان و مصرف برق آن درج شود و نصب آن تحت نظارت کارشناس صورت گیرد.
آموزش و فرهنگ‌سازی در میان کشاورزان، تشکیل کمیته‌های تخصصی متشکل از بخش خصوصی، آبفا و دانشگاه‌ها و استفاده از توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان از دیگر راهکارهای مورد تأکید بود. پیشنهاد شد چند چاه پرچالش در مشهد و استان به عنوان پایلوت انتخاب و نتایج اقدامات بهینه‌سازی به‌صورت مستند ارزیابی شود.
صرفه‌جویی کلان انرژی در گرو افزایش راندمان پمپ‌ها
برآوردهای ارائه‌شده نشان می‌دهد که حتی افزایش اندک راندمان الکتروپمپ‌ها می‌تواند صرفه‌جویی بسیار کلانی در مصرف انرژی کشور به همراه داشته باشد؛ صرفه‌جویی‌ای که معادل بخشی از ناترازی انرژی استان برآورد می‌شود. شرکت‌کنندگان همچنین تصریح کردند که ارتقای راندمان در این بخش نه‌تنها موجب کاهش هزینه‌ها خواهد شد، بلکه نقش مهمی در مدیریت بحران آب و پایداری منابع ایفا می‌کند.
عزم برای عبور از مرحله گفت‌وگو به اقدام عملی
حاضرین با اعلام آمادگی برای همکاری گسترده، بر حرکت از سطح گفت‌وگو به اجرای پروژه‌های عملی تأکید کردند. بخش خصوصی با سابقه طولانی در صنعت پمپ نیز اعلام کرد آماده است بدون چشمداشت مالی در انتقال دانش، ارائه مشاوره و اجرای پروژه‌های پایلوت مشارکت کند.
گام بعدی این نشست، جمع‌آوری اطلاعات مربوط به چاه‌های پرچالش و برنامه‌ریزی برای برگزاری بازدیدهای میدانی عنوان شد.
